VIÊM KHỚP
VIÊM KHỚP
Khi các hoạt động thể thao yêu cầu lặp đi lặp lại cùng một động tác hoặc khi thực hiện các công việc đòi hỏi tư thế, vận động nhất định, về lâu dài có thể dẫn đến tình trạng viêm khớp, ảnh hưởng đến các cấu trúc liên kết.
1. Viêm khớp
Các cấu trúc liên kết
Viêm bao hoạt dịch, viêm gân hoặc viêm bao gân có thể xảy ra tùy thuộc vào loại cấu trúc liên kết bị ảnh hưởng bởi tình trạng viêm.
Tình trạng này xảy ra đặc biệt ở các khớp phức tạp, chẳng hạn như vai, khuỷu tay, đầu gối, vì ở những khu vực này, các nhóm cơ và mô liên kết có vai trò quan trọng đối với các cử động.
Việc lặp đi lặp lại liên tục cùng một cử động hoặc quá sức có thể tạo ra sự hao mòn quá mức của các cấu trúc khớp gây viêm và đau khớp. Theo thời gian, có thể dẫn đến tình trạng bệnh mãn tính như thoái hóa khớp.
2. Các cấu trúc khớp bị ảnh hưởng
Các khớp dễ bị ảnh hưởng nhất bởi viêm khớp là những khớp có cấu trúc phức tạp, đặc biệt là vai và hông, cũng như khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân và bàn tay.
Giải phẫu vai
Vai là một khớp rất phức tạp, do có số lượng lớn các cấu trúc liên kết với nhau và kết cấu đặc biệt ở xương. Phần tận cùng của xương cánh tay, được gọi là đầu của xương cánh tay, có hình cầu, được gắn vào khoang màng nhện. Nó là một phần của xương bả vai có hình dạng lõm: xương cánh tay nằm gọn trong khoang này và có thể thực hiện các động tác xoay phức tạp nhờ cấu trúc đặc biệt này. Các khớp có hình dạng này được gọi là khớp chỏm hoặc khớp hoạt dịch.
Ở mức độ cấu trúc liên kết, trong vai có một loạt các cơ và mô dây chằng kết nối xương cánh tay và xương bả vai, cho phép thực hiện các cử động một cách chính xác.
Chóp xoay là nhóm cơ bao xung quanh phần bả vai, gồm 4 nhóm cơ nhỏ:
- Cơ trên mỏm gai, nằm ở phần trên của vai;
- Cơ dưới vai, nằm ở phía trước;
- Cơ dưới mỏm gai (hay cơ ức đòn chũm), nằm ở phần dưới;
- Cơ tròn nhỏ, nằm ở phía sau.
Do đặc điểm giải phẫu, vai đặc biệt dễ bị viêm bao hoạt dịch, viêm gân và bệnh lý tổn thương gân.
Giải phẫu hông
Hông được tạo thành bởi phần tận cùng của xương đùi và xương chậu, là một phần của khung chậu. Giống như vai, hông cũng là một khớp khá phức tạp, được phân loại là khớp chỏm do dạng hình cầu của chỏm xương đùi và cấu trúc lõm của xương chậu, được gọi là ổ cối.
Trên thực tế, giống như ở vai, hai xương khớp với nhau một cách hoàn hảo và cho phép thực hiện các cử động phức tạp, nhờ vào phần cuối của xương đùi có dạng hình cầu.
Xương đùi gắn vào khung xương chậu thông qua lực hấp dẫn hình cầu của ổ cối: khớp này không chỉ cho phép bạn duy trì tư thế thẳng mà còn cho phép thực hiện chuyển động xoay của chân.
Bên trong khớp này, các mô sụn có chức năng tạo thành một lớp đệm để tránh ma sát và giúp các xương trượt lên nhau một cách chính xác. Các túi hoạt dịch, chứa nhiều chất lỏng hoạt dịch, giúp bôi trơn và làm cho các cử động của khớp diễn ra thuận lợi hơn.
Để kết nối các xương hông, có các dây chằng và các cấu trúc liên kết: dây chằng ileofemoral, ischiofemoral và pubofemoral là các dây chằng ngoài giúp giữ tính di động của khớp tránh sự mở rộng quá mức của khớp. Mặt khác, dây chằng teres là một dây chằng trong giúp kết nối với ổ cối
Chấn thương đến các phần này của cơ thể, các tổn thương và cọ xát có thể làm khởi phát viêm khớp như viêm bao hoạt dịch.
Giải phẫu đầu gối
Đầu gối được hình thành bởi 3 xương là: xương đùi, xương chày và xương bánh chè. Nó có chức năng nâng đỡ cơ thể và cho phép thực hiện các cử động của cẳng chân.
Xương đùi và xương chày gặp nhau ở phần trên đầu gối, trong khi xương bánh chè nằm ở phía trước của xương đùi. Tại đây sụn và các cấu trúc liên kết giúp tránh được ma sát khi vận động. Giữa xương chày và xương đùi còn có các sụn chêm, là những cấu trúc dạng sợi, giúp tránh sự tiếp xúc giữa hai xương và hấp thụ các chấn động khi nhảy hoặc chạy.
Xung quanh xương đầu gối có bao khớp chứa dịch khớp, có tác dụng bôi trơn khớp gối.
Ngoài ra, còn có các dây chằng tạo sự ổn định cho đầu gối:
- Dây chằng bánh chè (patellar ligament) giữ xương bánh chè ở đúng vị trí và kéo dài đến bờ dưới của xương chày;
- Dây chằng khoeo giữ xương chày và xương mác với nhau;
- Có ba dây chằng trong: dây chằng chéo giữa, dây chằng bên và dây chằng chéo trước, ngăn đầu gối di chuyển sang một bên và việc duỗi gối quá mức gây tổn thương khớp.
Viêm khớp gối có thể ảnh hưởng đến bao hoạt dịch khi cử động lặp lại thường xuyên hoặc sau chấn thương. Trong trường hợp này, có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch. Khớp này cũng có thể bị ảnh hưởng bởi đau khớp do viêm gân.
Giải phẫu khuỷu tay
Khuỷu tay là khớp cho phép duỗi thẳng cẳng tay, gập và xoay. Tại đây, xương cánh tay là sự kết hợp của ba xương, bao gồm xương cánh tay trên (the humerus), xương trụ (the ulna) và xương quay (the radius).
Cũng như các khớp khác, sụn cũng có ở khuỷu tay, có chức năng bao bọc xương, ngăn cản ma sát và bảo vệ khớp khỏi các chấn động mạnh.
Bao khớp, chứa các chất lỏng hoạt dịch giúp khớp được bôi trơn.
Phía trên bao gồm các dây chằng:
- Các dây chằng trong bên trụ và bên quay giúp giữ xương trụ và xương quay ở đúng vị trí tránh tổn thương;
- Các dây chằng ngoài có chức năng kết nối chúng lại với nhau
Khuỷu tay cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng viêm như viêm bao hoạt dịch, viêm gân và viêm bao gân.
3. Viêm khớp: nguyên nhân và triệu chứng
Các viêm khớp chủ yếu xảy ra do ma sát hoặc chấn thương.
Các bệnh lý có thể làm phát sinh đau và rối loạn vận động khớp là viêm bao hoạt dịch, viêm gân, viêm bao gân.
Viêm bao hoạt dịch
Viêm bao hoạt dịch là tình trạng viêm các túi hoạt dịch, hoặc đệm chứa chất lỏng hoạt dịch giúp bôi trơn các khớp và bảo vệ chúng khỏi chấn thương.
Trong hầu hết các trường hợp, viêm bao hoạt dịch là do chấn thương hoặc ma sát, ví dụ như khi một chuyển động được lặp lại thường xuyên. Tuy nhiên, cũng có thể do nguyên nhân của các bệnh lý toàn thân, chẳng hạn như bệnh gút, viêm khớp dạng thấp hoặc viêm cột sống .
Các triệu chứng bao gồm đau nhức các khớp, sưng phù do tiết dịch nhiều, sưng tấy đỏ.
Viêm gân
Viêm gân là tình trạng viêm khớp ảnh hưởng đến gân. Chủ yếu các khớp bị ảnh hưởng là vai, khuỷu tay và đầu gối. Khi một cử động được lặp đi lặp lại thường xuyên hoặc do chấn thương ở các mô, tình trạng viêm có thể xảy ra.
Tùy thuộc vào nguyên nhân, nó có thể làm khởi phát cơn đau cấp tính hoặc mãn tính. Ngoài ra, có thể xuất hiện u nang hoặc sưng tấy.
Các khớp bị ảnh hưởng nhiều nhất là vai, khuỷu tay, đầu gối và cổ tay.
Viêm bao gân
Viêm bao gân là tình trạng viêm màng bao xung quanh gân. Nó khác với viêm gân vì trên thực tế, nó liên quan đến một cấu trúc khớp khác. Trong một số trường hợp có thể mắc cả hai viêm gân và viêm bao gân.
Tình trạng viêm này làm thay đổi cấu trúc của chất lỏng hoạt dịch, trở nên đặc hơn, nhớt hơn và tăng thể tích. Điều này gây ra sự thay đổi chức năng gân. Trong số các bệnh viêm bao gân được biết đến nhiều nhất là hội chứng ngón tay bật và De Quervain.
4. Phương pháp điều trị đau khớp
Tùy thuộc vào các nguyên nhân dẫn đến viêm khớp và giai đoạn viêm mà có thể có các phương pháp điều trị khác nhau.
Về cơ bản, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để thực hiện các chẩn đoán thích hợp.
Trong mọi trường hợp, khi có quá trình viêm nhiễm, bạn nên dừng các hoạt động và tránh duy trì tư thế cũ trong thời gian dài.
Để giảm đau và viêm, khuyến cáo sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) tác dụng tại chỗ.
Xin lưu ý rằng thông tin được cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế chẩn đoán y tế. Trong trường hợp xảy ra các triệu chứng, tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
BẠN CẢM THẤY ĐAU Ở ĐÂU? Tìm hiểu điều trị đau với TRAULEN 4%
CHẤN THƯƠNG
THỂ THAO
BỆNH LÝ
MẠN TÍNH
ĐAU
THƯỜNG GẶP
